Σπάνιος πίνακας του Οσμάν Χαμντί Μπέη προς πώληση σε δημοπρασία στην τιμή του 1,5 εκ. δολαρίων

Ένα σπάνιο πορτρέτο της συζύγου του Οσμάν Χαμντί Μπέη, φιλοτεχνημένο από τον ίδιο τον πρωτοπόρο Οθωμανό καλλιτέχνη, τέθηκε προς πώληση σε δημοπρασία με εκτιμώμενη αξία 1,5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το έργο, που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1880, είναι ελαιογραφία σε καμβά με διαστάσεις 98 επί 68 εκατοστά. Είναι λιγότερο γνωστό από τα πιο διάσημα έργα του Χαμντί Μπέη, κυρίως επειδή παρέμεινε στα χέρια της οικογένειας για δεκαετίες προτού ενταχθεί σε ιδιωτική συλλογή.

Μέχρι να πουληθεί το 1995, ο πίνακας ήταν κρεμασμένος στο σπίτι της Τζενάν Σαρτς (1913-2012), εγγονής του Οσμάν Χαμντί Μπέη και της συζύγου του, Ναϊλέ Χανίμ. Η Ναϊλέ Χανίμ, γεννημένη στη Γαλλία ως Μαρί Παλιάρ, ήταν η δεύτερη σύζυγος του καλλιτέχνη.

Το Μουσείο Σακίπ Σαμπαντζί στην Ιστάνμπουλ διαθέτει ήδη ένα άλλο πορτρέτο της Ναϊλέ Χανίμ, όπου ο καλλιτέχνης την έχει ζωγραφίσει από το αριστερό προφίλ, πάλι σε χρυσό φόντο.

Το μουσείο σημειώνει ότι ο χρυσός χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά για την απεικόνιση ιερών μορφών στην ισλαμική, μεσαιωνική ευρωπαϊκή και πρώιμη αναγεννησιακή τέχνη, και ότι ο Χαμντί Μπέης, ένας από τους πρώτους Τούρκους καλλιτέχνες που ζωγράφισαν γυναίκες σε καμβά, τον χρησιμοποίησε για να «τονίσει τη θεϊκότητα της μορφής στο πορτρέτο της συζύγου του, Ναϊλέ Χανίμ».

Πριν από έξι μήνες, το έργο του Οσμάν Χαμντί Μπέη «Ετοιμάζοντας Καφέ», επίσης προκάλεσε αίσθηση όταν πουλήθηκε για 1 εκατομμύριο στερλίνες (1,3 εκατομμύρια δολάρια) στον οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο.

Το έργο του 1881, που για καιρό θεωρούνταν χαμένο και ήταν γνωστό μόνο από μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, επανεμφανίστηκε μετά από περισσότερο από έναν αιώνα σε ευρωπαϊκές ιδιωτικές συλλογές.

Η καλλιτεχνική κληρονομιά του Χαμντί Μπέη

Το πιο διάσημο έργο του Οσμάν Χαμντί Μπέη είναι «Ο Εκπαιδευτής της Χελώνας» (Kaplumbağa Terbiyecisi), που ζωγραφίστηκε το 1906 και εκτίθεται στο Μουσείο Pera στην Ιστάνμπουλ.

Ο πίνακας θεωρείται ένα από τα πιο εμβληματικά και πολύτιμα έργα στην ιστορία της τουρκικής τέχνης και έχει επιτύχει τιμές ρεκόρ σε παλαιότερες εκθέσεις.

Γεννημένος σε μια αριστοκρατική οθωμανική οικογένεια, ο Οσμάν Χαμντί Μπέης είχε σταλεί στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1860 για να σπουδάσει νομική, αλλά τελικά βρήκε την κλίση του στη ζωγραφική και την αρχαιολογία.

Επιστρέφοντας στην Ιστάνμπουλ, κατείχε διπλωματικές θέσεις και ηγήθηκε πολλών αρχαιολογικών αποστολών. Το 1882, ίδρυσε την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ιστάνμπουλ, όπου έγινε ο πρώτος διευθυντής της και διαμόρφωσε μια νέα γενιά Τούρκων καλλιτεχνών.

Υιοθετώντας τη δυτική καλλιτεχνική τεχνική για να απεικονίσει ανατολίτικα θέματα, όχι μόνο ανταποκρίθηκε στην αυξανόμενη αγορά του 19ου αιώνα για την Οριενταλιστική τέχνη, αλλά χρησιμοποίησε επίσης τη βαθιά του κατανόηση για τον μουσουλμανικό πολιτισμό για να δημιουργήσει απεικονίσεις της οθωμανικής ζωής με αποχρώσεις και σεβασμό.